آناتومی اصلی یک پا را ۲۶ استخوان، ۳۳مفصل، ۱۹عضله و یک گروه از لیگامنت ها تشکیل می دهند. ساختار پا نقش بسیار مهمی درحرکت دارد. علوم حرکت شناسی و بیومکانیک در حرکت پا بسیار به یکدیگر وابسته هستند.یک پا به طور متوسط روزانه ۱۰هزار بار با زمین برخورد می کند و به طور میانگین ۱۸۶هزار و ۷۵ کیلومتر را در طول زندگی طی خواهد کرد، در پرش یک پا و یا دریک گام بلند حدود ۳۱۵ و نیم کیلومتر فشار روی پای ورزشکار وارد می شود.در پا سه مکانیسم ذخیره انرژی (جذب شوک) شامل کشش تاندون آشیل، صاف شدن قوس پا و بالشتک زیر پاشنه پـا وجود دارد.
ساختار کفش ورزشی
برای رعایت سه فاکتور مهم درحرکت باید توجه زیادی به پا داشته باشیم و برای رسیدن به این هدف باید کفش مناسبی را انتخاب کنیم.یک کفش ورزشی مناسب دارای آناتومی خاص خود بوده که قسمت های مهم آن شامل محل شست پا، پشت پاشنه، داخل کفی، وسط کفی، خارج کفی، گردنی مچ پا و زائده پاشنه است.
چند نکته برای انتخاب کفش مناسب ورزشی
۱) کفش باید اندازه پا باشد نه اینکه صرفاً زیبا باشد.
۲) در هنگام خرید هر دو لنگه کفش را امتحان کنید.
۳) وقتی کفش را پوشیدید بایستید و مطمئن شوید که در پنجه پا سه تا ۱۲میلیمتر از انگشت شصت پا فضای خالی وجود دارد.
۴) هرگز کفش تنگ به امید اینکه جا باز می کند نخرید.
۵) کفشی بخرید که برای ورزش مورد نظر طراحی شده باشد.
۶) اگر پای شما به چرم روی کفش فشار می آورد به طوری که سبب بیرون زدگی از کفش می شود آنرا کنار بگذارید.
۷) کفشی بخرید که به اندازه کافی حرکت را کنترل کند.
۸) افراد با قوس کف پای زیاد از کفش هایی استفاده کنند که انعطاف پذیری بالایی داشته باشد و از پوشیدن کفش هایی که پا را محدود می کند خودداری کنند.
۹) افراد دارای کف پای صاف باید کفش دارای لایه میانی بسیار سفت برای کنترل حرکت و کاهش میزان چرخش داخلی بپوشند.
۱۰) افرادی که دارای قوس کف پای طبیعی هستند باید کفش هایی بپوشند که برآمدگی مختصر دارد.
کف کفش:
کف کفش
شاید به توان به جرائت گفت که مهمترین بخش یک کفش برای یک دونده کف آن می باشد. کف کفش باید دارای خصوصیاتی باشد که شامل موارد ذیل می شود
الف: کف باید دارای قوس هایی مطابق با قوس های طبیعی پا باشد به طوری که در زمان تحمل وزن بدن بتواند از قوس هایی پا حمایت کنند پس از انتخاب کفش هایی که داری تخت صاف می باشند به شدت پرهیز نمایید.
ب: کف کفش باید دارای میزان انعطاف کافی باشد تا بتواند در مرحله جدا شدن پا از زمین به میزان کامل خم شود تا سیکل راه رفت یا دویدن به صورت کامل انجام بگیرد انتخاب کفش هایی که دارای انعطاف کافی نمی باشند می تواند باعث خستگی عضلانی در پاها و همچنین درد عضلانی در قسمت کف پا شود.
ج: کفش ها باید دارای نرمی مناسب باشد تا بتوانند از میزان نیرویی که به بدن منتقل می شود جلوگیری کنند. کفش هایی که دارای نرمی بیش از حد می باشند نیز به اندازه کفش هایی که درارای نرمی کمی باشند در خنثی گردن نیروهایی که به بدن منتقل می شوند نا کارامد می باشند. تحقیقات نشان داده است که میزان مصرف انرزی در هنگام استفاده از این گونه کفش ها بیشتر می باشد
د: میزان ارتفاع کف کفش نیز عامل مهمی در انتخاب کفش مناسب می باشد به طوری که ارتفاع کف در قسمت پاشنه باید حداقل ۲ سانتی متر باشد. انتخاب کفش های با کف که دارای ارتفاع اندکی می باشد سبب بروز دردهایی در ناحیه مچ، زانو، کمر و گاهی سردرد می شود استفاده از این نوع کفش ها همچنان می توواند سبب شکسته شدن گلبول های قرمز خون شود که از علائم آن می توان به قرمز شدن رنگ ادار اشاره کرد.
رویه کفش
الف: رویه کفش باید از الیاف کتان باشد و در آن حداقل مواد شیمیایی استفاده شود تا از بروز حساسیب ها جلوگیری شود و همچنین به تهویه ها در کفش که یکی از عوامل جلوگیری از بیماریهای قارچی در قسمت پا می باشند کمک شود.
ب: رویه کفش باید دارای منافذی برای عبور هوا باشد استفاده از کفش هایی که دارای رویه هایی با منافذ فراوان می باشند در تهویه کفش برای خنک شدن پا و همچنین جلوگیری از بیماری های قارچی مناسبتر می باشد.
ج: استحکام رویه کفش باید به نحوی باشد که از پیچ خوردگی پا جلوگیری کند و همچنین در برابر فشار های وارده در طی زمان حالت اولیه خود را از دست ندهد.
د: کفش های باید دارای بند باشند. استفاده از کفش هایی که دارای چسبک می باشند به هیچ عنوان در ورزش توصیه نمی شود به علت اینکه چسبک ها نمی توانند نیروهای وارده را در هنگام تغییر جهت ورزشکار، برخورد ها و اتفاقات را بدرستی خنثی کنند و احتمال بروز صدمه به مچ را افزایش می دهند.
انواع کفش ورزشی
۱) کفش پیاده روی: راه رفتن متداول ترین فعالیت حرکتی انسان بوده و آزاد بودن و در هم نپیچیدن پا هنگام راه رفتن نکته بسیار مهمی است. همین موضوع درباره پاشنه کفش هم صادق است. کفش باید همیشه با حرکت پا خم شود. سبکی، انعطاف پذیری کفش در پنجه و ضربه گیری از ویژگی های یک کفش پیاده روی مناسب محسوب می شود.
۲) کفش دوومیدانی: امروزه حدود ۲۰۰ نوع کفش رشته ورزشی دو موجود است. تحقیقات نشان می دهد اضافه شدن ۱۰۰گرم به وزن کفش، سرعت دونده ماراتن را یک تا دو دقیقه کاهش و مصرف انرژی را یک درصد افزایش می دهد. دراین کفش ها باید تحرک انگشتان درهر جهت (بالا، پایین، جلو و پهلوها) با آزادی انجام گیرد.
۳) کفش فوتبال: این کفش باید طوری ساخته شود که طیف حرکتی فیزیولوژیک را محدود نکند. تخت کفش نیز باید طوری طراحی شده باشد که از زخم شدن وسط کف پا جلوگیری کند درعین حال امکان حرکت قوسی مناسب نیز وجود داشته باشد تا وضعیت بهتری برای ضربه با روی پا به توپ فراهم شود. کفش مدرن فوتبال وزنی فقط حدود ۲۵۰گرم دارد.
۴) کفش فوتسال: با توجه به افزایش فشار بر روی رباط، غضروف ها بویژه مچ پا، زانو و تاندون آشیل کفش های تخت آجدار (Bristle Sole) مطلوب است تا قابلیت ضربه گیری بیشتری درتخت کفش داشته باشد.
۵) کفش کشتی: برای اجرای مناسب حرکات این کفش باید از انعطاف پذیری، قدرت و استقامت بالایی برخوردار باشد، همچنین با توجه به براق و لیز بودن کف پوش سالن های کشتی باید در ته کفش عاج مناسب برای اصطکاک مطلوب باشد. برای زیرکفش نیز باید ابری نازک وجود داشته باشد و برای محافظت هرچه بیشتر از مچ پا در هنگام اجرای حرکات این نوع کفش ها دارای ساقی بلند هستند.
۶) کفش آمادگی جسمانی و ایروبیک: این رشته شامل حرکاتی چون قدم زدن،جست و خیز، پرش و غیره است. از این رو باید نسبتا سبک و حالت ضربه گیری خوبی داشته باشد. در یک کفش ایروبیک مناسب قسمت میانی، خارجی و پاشنه باید به طور کامل مورد حمایت قرارگیرد و همچنین قسمت جلوی کفش نیز ضربه گیری مناسبی داشته باشد.پاشنه کفش نیز باید اندکی بلند باشد.
۷) کفش بسکتبال: حرکت به جلو، توقف های ناگهانی و حرکات به پهلو اساس حرکت در رشته بسکتبال است.از این رو ساق کفش باید نسبتا بلند و پاشنه آن مستحکم باشد، برای به حداقل رساندن اصطکاک درون کفش نیز کفش های دولایه بدون پاشنه مناسب بسکتبال است. دربین کفش های ورزشی داخل سالن ضخیم ترین پاشنه را کفش بسکتبال دارد.
۸) کفش والیبال: حرکات این رشته ورزشی تقریبا همانند رشته بسکتبال است ولی ضخامت تخت کفش والیبال از کفش بسکتبال کوتاهتر و ساق این نوع کفش نیز کوتاه تر است.
تهیه و تدوین: elmevarzesh.com