پرتاب ضربه اي : بدون شك مهم ترين نوع پرتاب در بازي هندبال ، پرتاب ضربه اي است . كه از همه بيشتر بكار مي رود . همه ي پرتاب هاي ضربه اي داراي خصوصيات مشترك زير هستند :
الف – قرار دادن يك پا به عنوان پاي تكيه گـــاه .
ب – دورخيز دادن مستقيم دست به عقب با توپ .
ج- به كارگيري نيروي لازم ، هدايت صحيح دست و حركت پرتابي ضربه مانند كه با به كارگيري كمـر صورت مي گيرد
انواع پرتاب ضربه اي : درمورد پرتاب هاي ضربه اي دو نــوع (( اصلي )) و (( قوسي )) وجود دارد .
پرتاب اصلي : در نوع اصلي مسير پرواز توپ به طور مستقيم از پرتاب كننده تا هدف است (شكل ۲۴)
پرتاب قوسي : در نوع قوسي ، توپ يك قوس پروازي را مي پيمايد و در ضمن به اندازه ي نوع اصلي آن با قدرت انجـام نمي شود . پرتاب ضربه اي قوسي اغلب به عنوان پرتاب آزاد يا عبور دادن توپ از روي سر دروازه بان به كار گرفته مــي شود ( شكل ۲۵۵ ) .
سطوح پرتابي و پرتاب هاي اصلي : منظور از سطح پرتــاب ارتفاعي است كه از آن توپ پرتاب مي شود. پرتاب ها را بـا توجه به اينكه از چه سطحي انجام مي شوند مي توان بـــه پرتاب هاي از بالاي سر ، ارتفاع سر ، ارتفاع شانع ، ارتفــاع كمر ، ارتفاع زانو ويا در سطح زمين انجام مي دهند ، تقسيم كرد
پرتاب در بالاي سر و ارتفاع سر : پرتاب ضربه اي در ارتفاع سر و يا از بالاي سر در هنگام پرتاب هاي آزاد ، معمولي ترين نوع پرتاب در بازي هند بال است . مهم ترين خصوصيت حركتي هر دو نوع پرتاب يكسان هستند . و حركت دورخيزدهي به دست در سطوح مختلف متفاوت است .
پرتاب از ارتفاع شانه : پرتاب در ارتفاع شانه ، بيشتر وقتي مورد استفاده قرار مي گيرد كه بازيكن بخواهد از پهلوي بازيكنان حريف توپ را عبور داده و پرتاب كند . در اين نوع پرتاب و نيز پرتاب هاي زير ، دست كاملا در كنار سر هدايت نمي شود .
پرتاب در سطح كمر ، زانو و زمين : پرتاب هاي ضربه اي در سطح كمر ، سطح زانو و سطح زمين را مي توان خيلي سريع و به صورت هاي گوناگون انجام داد . با اين پرتاب ها مي توان به خوبي مدافعان و دروازه بان را غافلگير كرد . در پرتاب هايي كه از ارتفاع كمر به پائين انجام مي شوند ، دست بايد كاملا در پشت توپ قرار داشته و نيرو در هنگام پرتاب كاملا به توپ منتقل شود .
اشتباهات تكنيكي در هنگام پرتاب هاي ضربه اي : اشتباهات عمومي تكنيكي كه اغلب در هنگام پرتاب هاي ضربه اي در حال حركت روي مي دهند عبارتند از : ۱- دست پرتاب كننده در پشت توپ قرار ندارد و توپ از مسير پروازي مورد نظر انحراف پيدا مي كند . ۲- قدرت پرتاب كم است . ۳ – عملكرد واجب كمر وجود ندارد ( فقط از مچ دست يا تمامي دست نيرو براي پرتاب كردن گرفته مي شود .) ۴- دورخيز و حركت پرتابي به طور روان به يكديگر نمي پيوندند . ۵- قدم تكيه گاه مناسب و كشيدگي پاي جلو وجود ندارد( حركت را نمي توان ترمز داد ) ۶- بازيكن راست دست ، پاي راست را به عنوان پاي ثابت قرار مي دهد .
تصحيح اشتباهات در پرتاب هاي ضربه اي : ۱- از پشت محوطه دروازه به قسمت بالايي گوشه هاي دروازه پرتاب هايي را انجام دهيد و به مستقيم بودن پرواز توپ توجه كنيد ، فشار دست به طرف انگشتان شست راست باشد ( شكل ۲۷ ) . ۲۲- دويدن ( دورخيز ) و حركت پرتابي بايد تا حد امكان با هم در مسير حركتي انجام بگيرد . بدن بايد تا آن جا كه امكان دارد به دنبال توپ برود ( شكل ۲۸ ) . ۳- در هنگام پرتاب از حالت ريتم سه قدمي شانه پرتاب و توپ در هنگام برداشتن اولين قدم به عقب برده مي شود و به طور مايل بدويد ( شكل ۲۹ ) . ۴- با استفاده از دروازه دومي كه روي خط دايره جريمه قرار داده مي شود مي توان از روي آن به دروازه ي اول پرتاب كرد . كه در اين صورت تمرين كننده مجبور مي شود قدم تكيه اي بلند بردارد ( شكل ۳۰ ) . ۵- پرش از روي مانع كه از سه قسمت تشكيل شده اند ( چپ ، راست ، چپ ) پرتاب هايي از ريتم سه قدم در ابتدا از حالت قدم زدن و بعد در حالت دو ( شكل ۳۱ ) .
پرتاب ضربه اي با دورخيز
در هنگام انجام پرتاب ضربه اي با دورخيز ، دورخيز و حركت به عقب بردن دست بايد حركت پرتابي را آماده سازند و بدن با توپ را در موقعيتي قرار دهند كه از آن يك پرتاب با هدف با نيروي اوليه مطلوب و شتابدهي لازم امكان پذير شود . دورخيز دادن به عنوان حركت تمامي بدن با به عقب بردن دست پرتاب كه در ناحيه آرنج خم شده است صورت مي گيرد . پرتاب كننده براي گرفتن حالت پرتابي بايد سعي كند مركز ثقل بدن را كمي به عقب منتقل كند تا در هنگام پرتاب آن را در پشت توپ بياورد . در پرتاب هاي هندبال يك دورخيز طولاني تر دست ، مسير كاري طولاني تري را به وجود مي آورد كه به وسيله ي آن شتاب دهي زياد تري امكان پذير مي شود . اما تا حدي بايد از دورخيز طولاني صرف نظر كرد ؛ زيرا هرقدر عمل دورخيز دادن به دست كوتاه تر باشد به همان اندازه امكان غافلگيري نيز اهميت دارد كه در اين صورت قدرت و شدت پرتاب داراي اهميت مي شود . اين پرتاب را مي توان با قرار دادن پاي تكيه گاه يا بدون پاي تكيه گاه انجام داد
پرتاب ضربه اي با دورخيز در حالت دو با پاي تكيه گاه : در اين پرتاب با عقب بردن دست پرتاب ، پاي چپ در بازيكنان راست دست به طرف داخل چرخيده و در جلوي بدن به عنوان تكيه گاه قرار مي گيرد . برتري اين پرتاب در محكمي و دقيق تر بودن آن مي باشد ( شكل ۳۲۲) .
پرتاب ضربه اي با دورخيز در حالت دو بدون پاي تكيه گاه : در اين پرتاب با عقب بردن دست پرتاب ، پاي راست به طرف جلو گذاشته مي شود . در اين حالت عمل شوت با گذاشتن پاي چپ به جلو انجام مي گيرد . برتري اين شوت در سرعت آن مي باشد .
تمرينات پرتاب ضربه اي با دورخيز
وظايف تمرين : وظايف فشرده اي براي تمرين مي باشد كه مهارت هاي تكنيكي بازي مانند پرتاب ضربه اي با دورخيز را نزديك به بازي تمرين كرد . در اينجا نزديك به بازي به اين معني است كه پرتاب را در شرايط تمريني انجام داد كه در بازي پيش مي آيند . اگرچه نسبت به موقعيت هاي فشرده بازي كمي ساده تر هستند.
دروازه به عنوان هدف در نظر گرفته مي شود و تمرين كنندگان بايد از گوشه هاي زمين پرتاب هاي ضربه اي به صورت مستقيم و يا با قوس به دروازه انجام دهند ، سعي شود پرتاب ها از روي خط پرتاب آزاد با دورخيز ريتمي انجام شود . اين تمرين را مي توان به صورت مسابقه انفرادي و يا گروهي انجام داد ( شكل ۳۳ ) .
توپ را بايد با دورخيز كوتاه از پشت خط ميانه با هدف به دروازه پرتاب كرد . دو بازيكن توپ ها را به طرف خط مياني بر مي گردانند بعد از مدتي تمريـــن از علامت گذاري هايي كه در دروازه گذاشته مي شـــوند استفاده مي شوند ( شكل ۳۴ )
شكل ۳۴
هدف تمرين اين است كه پرتاب ضربه اي را از محل هاي گوناگون به دروازه انجام داد . توپ دريبل داده مي شود و از ريتم سه قدم به دروازه پرتاب مي شود ( شكل ۳۵ ) .
تمرين كنندگان به ۶ گروه تقسيم مي شوند ، هر يك از گروه ها وظيفه دارد توپ را با پرتاب ضربه اي به يـاران خاص پاس دهد . هربازيكن پاس دهنده بايد به دنبــال توپ پاس داده شده خود بدود ، نبايد توپ را از دســت بدهد و نبايد با هيچ كس برخورد كنـــد . بازيكــــنان دريافت كننده توپ بايد توپ را در حال نفــــوذ بــــه طرف جلو ( حركت به جلو ) گرفته و بــه وسيـــــله ي انواع مختلف پاس ها به ياران پس بفرستند ( شكل ۳۶ ) .
شكل۳۶
پرتاب پرشي
اين نوع پرتاب در محوطه دروازه و يا در جلو دفاع پوششي صورت مي گيرد . پرتاب كننده با پرش از فضاي دفاعي بالاتر رفته و با قدرت و نيروي بيشتري پرتاب مي نمايد ( انتقال نيرو از بدن به توپ ) . در هنگام پرتاب پرشي پرتاب كننده به طور مايل مي دود ( بازيكن راست دست از چپ و بازيكن چپ دست از راست مي دوند ) ، هم چنين در اين نوع پرتاب توپ به خاطر اطمينان بيشتر تا لحظه پرش بايد در سطح تهي گاه ( باسن ) نگه داشته شود . بازيكن در هنگام اين پرتاب ها بايد بيشتر در عرض حركت كند تا بتواند خود را از مدافعان جدا كرده و به دروازه نزديك تر كند . حركات دورخيز دادن دست و پرتاب در پرتاب پرشي ، حركات چرخشي هستند ، به خصوص در هنگام پرتاب توپ بايد حركت چرخشي قوي در بالا تنه به وجود آيد . در اثر به وجود آمدن حركت چرخشي در بالاتنه حركت چرخشي بزرگي نيز در پائين تنه به وجود مي آيد.
تشريح مراحل سه گانه پرتاب در حالت پرش :
ابتدا پرتاب كننده تصميم مي گيرد كه از چه جهت و با چه فاصله اي مي بايستي با تنظيم قدم ها و سرعت خود نسبت به موقعيت نفرات دفاعي شوت نمايد ( مرحله شروع : دور خيز و آمادگي براي پرش ) ( شكل ۳۷ ) .
پس از برداشتن آخرين قدم و پرش ، بدن كاملا در فضا قرار گرفته و با چشمان باز شوت مي نمايد .( مرحله عمل : پرش و گرفتن حالت پرتابي )(شكل ۳۷ ) .
پرتاب كننده پس از انجام پرتاب ، روي پاي پرش فرود مي آيد ( مرحله پايان : پرتاب )( شكل ۳۷) .
تمرينات پرتاب پرشي
دويدن از روي سه صندوق (چپ ، راست ، چپ ) با پرش هاي بلندر( بازيكن راست دست روي پاي چپ و بازيكن چپ دست روي پاي راست پرش مي كند ) ( شكل ۳۸ ) .
شکل ۳۸
پرتاب هاي پرشي از روي نيمكت با توجه به عملكرد پاي كشيـده پرشي و فشار محكم روي پا در هنگام پرش ( پاي پرشي در هنگام
پرش كاملا كشيده باشد ( شكل ۳۹ )
شکل ۳۹
پرتاب هاي پرشي از روي يك وسيله كمكي ( طناب ، يا از روي يك دروازه ديگر ) به دروازه ( شكل ۴۰ )
پرتاب از محوطه عقب از روي بازيكنان مدافع با پرش بلند در عرض . پرتاب هايي از محوطه دروازه با مزاحمت هاي ( مدافعان ) پـــرش هايي در عرض (شكل ۴۱ ) .
گروه بازيكن طوري با هم بازي مي كنند كــه در هــــر بـــار دو بازيكن به طور هم زمان توپ را با پــرتــاب پرشي پـــاس دهــنـد . بازيكن عقب توپ را در حال حركت به جلـــو مـــي گيـــرد و بــه دروازه پرتاب مي كند و سپس در پشت رديف پــاس دهنـدگتان قرار مي گيرد ( شكل ۴۲ )
به لحاظ اين كه پرتاب هاي پرشي بايد از پشت محوطه پـرتاب آزاد ، را ، بلند انجام داد ، بهتر است آن ها را از روي يك طناب يا از روي مدافعان انجام داد ، تمرين كرد ( شكل ۴۳ ) .
پرتاب شيرجه اي
پرتاب شيرجه اي ، پرتاب مخصوص بازيكنان خط زن ( بازيكنان محوطه دايره ) است زيرا آن ها همواره به وسيله بازيكنان مدافع تحت فشار هستند و با اين نوع پرتاب بايد خود را از چنگ مدافعان رها سازند . در اين نوع پرتاب آمادگي پرتاب به وسيله قراردهي پاي جلو و عقب آوردن شانه دست پرتاب كننده صورت مي گيرد . همزمان با آمادگي پرتاب ، شيرجه زدن در مسير پرتاب مرحله اصلي پرتاب را به وجود آورده و باعث به وجود آمدن نيرو به وسيله كشيدن پاها و كاربرد تهيگاه (باسن) و كمر ونيز حركت ضربه اي مانند دستها مي شود. حركت پرتاب با كشيدگي كامل بدن و انگشتان به پايان مي رسد . بازيكنان راست دست ابتدا با دست چپ با زمين تماس پيدا كرده و مرحله پاياني را هدايت مي كنند كه بايد فرودي نرم باشد . اين تنها وقتي ممكن مي شود كه فرود پشت سر هم روي دو دست به يك غلت خوردن روي سمت دست پرتاب تبديل شده و به اين ترتيب شدت افتادن را بگيرد . در اين نوع پرتاب همان طوري كه از نامش پيداست ، بازيكن ابتدا شيرجه رفته و سپس شوت مي نمايد ( شكل ۴۴ ) .
شکل ۴۴
در هنگام پرتاب هاي ۷ متر ، پرتاب هاي شيرجه اي روبه رويي بيشتر به كار گرفته مي شوند . مرحله آمادگي پرتاب در اين نوع پرتاب مدتي زيادتر به طول مي انجامد و در موقعيت هاي بازي كمتر ديده مي شود ( شكل ۴۵ ) .
براي رهايي از چنگ مدافعان ، براي شروع حالت قدمي مناسب تر است زيرا در اينجا بدون تدابير مخصوص مي توان شانه دست پرتاب كننده را براي مطمئن كردن توپ به عقب آورده و حالت پرتابي به خود گرفت اگر بازيكن مدافع در طرف دست پرتاب كننده قرار داشت ، شيرجه بايد مايل به طرف جلو و به صورت جدا شدن از مدافع صورت گيرد ( شكل ۴۶ ) .
تمرينات پرتاب شيرجه اي
در حالت قدم گذاري شانه دست پرتاب كننده را كاملا به عقب آورده و به گوشه بالا دروازه پرتاب مي كنيم . بعد از آن كه همه بازيكنان پنج بار توپ را پرتاب كردند يك دروازه بان درون دروازه قرار گرفته و بازيكنان پشت سر هم توپ را پرتاب مي كنند (شكل ۴۷ ) .
بعد از چند قدم دورخيز ، پرتاب شيرجه اي را مي توان به پرتاب پرشي شيرجه اي تبديل كرد . پرش را مي توان به پرتاب پرشي شيرجه اي تبديل كرد . پرش را مي توان با استفاده از يك تخته پرش و يك تشك نرم انجام داد تا تمرين با شدت بيشتري صورت گيرد(شكل ۴۸) .
يك بازيكن در لبه تشك ايستاده و توپي را در اختيار دارد .بازيكن ديگري پس از راه رفتن يا دويدن توپ را از او گرفتهو به دروازه پرتاب مي كند
( شكل ۴۹ )
يك بازيكن در لبه ي تشك ايستاده و توپي را در لحظه اي كه يار شروع به دويدن مي كند به بالا پرتاب ميكند به طوري كه يارش آن را بعد از پرش يا در حال پرش گرفته و به دروازه پرتاب كند ( شكل ۵۰)
۵- پرتاب شيرجه اي از پهلو در جهت دست پرتاب كننده ( شكل ۵۱ ) .
۶- پرتاب پرشي از پهلو در خلاف جهت دست پرتاب كننده – پرتاب خم شده ( شكل ۵۲ ) .
پرتاب پشت دست
يكي از پرتاب هايي كه همواره براي دروازه بان و مدافعان غافلگير كننده هستند ، پرتاب هاي پشت دست هستند . متاسفانه اين نوع پرتاب خيلي كم در بازي به كار گرفته مي شود ، اگرچه اين پرتاب خيلي موفقيت آميز است . دليل اين امر شايد اين باشد كه براي تسلط پيدا كردن به اين پرتاب نياز به تمرين زياد است.
پرتاب از حالت قرار گيري با پشت به دروازه : ساده ترين نوع اين پرتاب را بازيكنان خط زن ( بازيكنان دايره ) در حالي كه پشت به دروازه قرار گرفته اند مورد استفاده قرار مي دهند بازيكن توپ را با دست كاملا كشيده به عقب و پائين پرتاب مي كند در حالي كه نگاه خود مسير توپ را دنبال مي كند . اگر پرتاب را با يك شيرجه به طرف عقب توام كنيم قدرت پرتاب افزايش مي يابد ( شكل ۵۴ ) .
پرتاب با چرخش ۳۶۰ درجه اي : يكي ديگر از حركات مشكل تر پرتاب از حالت چرخش ۳۶۰ درجه اي است كه بدون تماس با بازيكن مخالف و بيشتر از قسمت پشت خط پرتاب آزاد صورت مي گيرد . پاي ثابت در هنگام انجام اين پرتاب وظيفه بسيار مهمي را ايفا مي كند پاي ثابت ابتدا به وسيله ي قرار گرفته تكيه مانند ، سرعت دو را گرفته و قسمت جلوي پا براي نشان دادن عكس العمل سريع ، سطح مناسبي را به وجود مي آورد ( شكل ۵۵ ) . در هنگام چرخش ، توپ از دست پرتاب كننده در مقابل مچ دست فشار داده مي شود و در ضمن با دست ديگر مهار مي شود تا از دست نرود .
پرتاب هاي پشت را مي توان در سطح پائين ( نزديك به زمين ) ( شكل ۵۶ ) ، سطح زانو ، سطح كمر ( شكل ۵۷ ) ، سطح شانه و بالا تر از سطح سر ( شكل ۵۸ ) انجام داد
تمرينات پرتاب پشت دست
در هنگام تمرين و آموزش پرتاب پشت دست ، خيلي مهم است كه پرتاب كننده بياموزد كه عمل پرتاب و مسير پرواز را خود كنترل كند . در اينجا لازم است كه پرتاب را در آغاز آهسته انجام داد . براي پرتاب هاي با هدف ، به يار به يك دروازه و يا به يك حلقه بسكتبال ، مي توان از فاصل تقريبا ۲۰ متري كه بسيار مناسب هستند استفاده كرد .
نكاتي را كه در پرتاب پشت دست بايد رعايت كرد :
بازيكنان راست دست از نيمه ي راست مي دوند تا بتوانند چرخش را به طور مطلوب انجام دهند و بعد از ۱۸۰ درجه چرخش توپ را پرتاب كنند.
وزن بدن را از پاي ثابت به مسير پرتاب منتقل كنند.
با توپ هاي كوچك عمل تاب دادن را براي آمادگيدست پرتاب كننده تمرين كنيد . توپ را به مچ دست فشار دهيد در هنگام تاب دادن ، دست را در مسير پرتاب چرخانده تا كاملا پشت توپ قرار گيرد و به توپ منتقل شود .
در هنگام پرتاب فاصله تا مدافع را حدس زده و فضايي را كه مدافع احتمالا بيرون مي آيد حساب كنيد ، فاصله اي به اندازه ۵/۲ تا ۳ متر به دست مي آيد .
از حالت پشت به دروازه : بازيكن دايره ( خط زن ) با پشت به طرف دروازه و روي خط دايره جريمه قرار گرفته است و توپ را از يار گرفته و با پشت دست به دروازه پرتاب مي كند .بعد از پرتاب ، او نقش پاس دهنده را به عهده مي گيرد ( شكل ۵۹ ) .
پرتاب هايي با پشت دست از فاصله تقريبا ۲۰ متري دروازه ( شكل ۶۰ ) .
پرتاب بعد از چرخش ۳۶۰ درجه اي : پرتاب هاي با پشت دست به گوشه هاي بالاي دروازه انجام مي شود . بازيكنان راست دست به گوه راست و بازيكنان چپ دست به گوشه چپ پرتاب مي كنند . اگر هدف قبلا مشخص شود هدايت دست پرتاب را بهتر ميتوان كنترل كرد ( شكل ۶۱) .
پرتاب مچ دست
پرتاب مچ دست به عنوان پرتاب به دروازه را در بازي خيلي به ندرت مشاهده مي كنيم اگرچه اين پرتاب براي بازيكنان دايره ( خط زن) در محوطه هاي مياني و بغل گوش مورد استفاده قرار مي گيرد . اما استفاده از اين نوع پرتاب به عنوان پاس ، خيلي زياد ديده مي شود . به علت عدم نياز به حركت دورخيزي زياد ، اگر اين نوع پرتاب را با پرش يا شيرجه توام كنيم مفيد و موثر خواهد شد . زيرا در اين صورت پرتاب براي مدافعان غافلگير كننده و براي دروازه بان غير قابل محاسبه مي شود.
در مرحله آمادگي مهم است كه توپ با دست ديگر كنترل شود . در اينجا بايد توپ را با انگشتان و بازو كشيده نگه داشت تا نشانه گيري بهتر ممكن شود و پرتاب قوي تر صورت گيرد. اگر دست بسته بماند فشار روي توپ كمتر است . اما اگر انگشتان دست بسيار زياد باز باشند عمل به خوبي انجام نمي شود زيرا در اين صورت مچ دست كاملا بسته مي شود. براي پرتاب مناسب ، مچ دست بايد تحريك مناسب داشته باشد . حركت دورخيز دادن ، كوتاه و تقريبا غير قابل تشخيص است ، اين بدان معني است كه حركت توپ به طرف بدن و چرخش مچ دست در خلاف جهت پرتاب است . از اين حركت مخالف ، شتاب توپ به وجود مي آيد . توپ با دستي كه در مسير تاب داده مــــي شـــود ، پرتاب مي شود . در هنگام پرتاب يك چرخش ناگهاني و سريع دســـت به طرف عقب و خارج به وجود مي آيد كه آن را مي توان به عنوان ضربه زدن بدون دور خيز دادن به شمار آورد . دست پرتاب كننده در مسيـــرپرتاب توپ دنبال مي شود ( شكل ۶۳) .
تمرينات پرتاب مچ دست
تجربه نشان داده است كه دانش آموزان سنين پائين نيز قادرند به آساني پرتاب مچ دست را بياموزند : يك شرط اصلي براي اين منظور اينست كه كودك بتواند توپ را به راحتي در دست بگيرد . به اين خاطر براي تمرين نوآموزان بايد توپ هايي را كه از نظر بزرگي و وزن مناسب هستند در نظر گرفت مثل توپ تنيس يا توپ كوچك هندبال .
بازيكن دايره ( خط زن) با نگاه خود به طرف دروازه ايستاده ، توپي را كه به صورت پاس از محوطه گوشه اي به او داده مي شود گرفته ، به دروازه پرتاب مي كند . دروازه تقسيم بندي شده و قسمت هاي مختلف آن به عنوان اهداف مشخص شده اند كه توپ به آن ها پرتاب مي شود . بعد از آن كه هر بازيكني ۱۰ بار توپ را پرتاب كرد يك دروازه بان به دروازه مي رود و آنگاه بازيكنان پشت سر هم توپ را پرتاب مي كنند ( شكل ۶۴)
بازيكنان دايره ( خط زن) در كنار بازيكنان مدافع ايستاده و پاس داده شده را دريافت مي كند . او با گردش به سمت آزاد براي خود فضاي آزاد به وجود آورده و روي پاي تكيه گاه پرش كرده ، توپ را به دروازه پرتاب مي كند. متعاقبا بازيكن پاس دهنده بازيكن دايره ، بازيكن دايره مدافع و بازيكن مدافع پاس دهنده مي شوند ( شكل ۶۵) .
بازيكن دايره ( خط زن ) در جلوي بازيكن مدافع ايستاده و بعد از دريافت توپ اگر راست دست باشد به طرف راست گردش كرده ، اگر چپ دست باشد به طرف چپ و روي پاي به اصطلاح غلط پرش مي كند ( بازيكن راست دست روي پاي راست و بازيكن چپ دست روي پاي چپ ) ( شكل ۶۶) .
نام كتاب : .. آموزش هندبال براي دانش آموزان و نوجوانان
نويسنده : …………………………………………………… هورست كسلر
ترجمه : ………………………………………….. مجيد جلالي فراهاني
ناشر : ……………………… انتشارات اداره كل آموزش و پرورش
ماخذ : …………………………………………… از صفحه ۲۶ الي ۱۳۵
تهيه و تنظيم : ………………………………………. عباس حسينيان
باز نشر از وب سایت sportfor all